ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΟΥ ΔΕΡΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΡΙΧΩΤΟΥ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΗΣ

 

Πιτυρίαση(πιτυρίδα)

 

Πιτυρίαση (πιτυρίδα) είναι η απολέπιση της επιδερμίδας του τριχωτού της κεφαλής.Χαρακτηρίζεται από άσπρα ή γκρίζα λέπια, με μέγεθος 1-3 χιλιοστά σε διάφορες περιοχές στο τριχωτό της κεφαλής, τα οποία πέφτουν εύκολα με μια απλή κίνηση της κεφαλής ή με το χτένισμα.

Παρατηρείται κατά τη διάρκεια της εφηβείας και διακρίνεται σε ξηρή και σε λιπαρή πιτυρίδα.

Αν δεν καταπολεμηθεί έγκαιρα η ξηρή πιτυρίδα, θα εξελιχθεί σε λιπαρή, με αποτέλεσμα στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής να δημιουργηθεί ένα στρώμα λίπους. Κατά συνέπεια θα παρουσιασθεί ερεθισμός και κνησμός και είναι πιθανόν να υπάρξει πτώση των μαλλιών.

Η θεραπεία της πιτυρίασης γίνεται τοπικά, με την εφαρμογή διαφόρων φαρμακευτικών προϊόντων, όπως αντιμικροβιακά, κερατολυτικά κια ήπια κορτικοειδή(σαμπουάν,λοσιόν,αλοιφή κ.ά.)

 

Σμηγματόρροια ή σμηγματορροϊκή δερματίτιδα 

 

Σμηγματόρροια είναι η αυξημένη παραγωγή σμήγματος. Παρατηρείται κυρίως στην εφηβική ηλικία, γιατί υπερτρέφονται οι αδένες (σμηγματογόνοι) και κατά συνέπεια παράγουν περισσότερο σμήγμα.

Η παραγωγή σμήγματος είναι μικρότερη στις γυναίκες, ενώ στους άντρες είναι μεγαλύτερη.

Η σμηγματόρροια χαρακτηρίζεται από την λιπαρότητα του δέρματος, κυρίως στο τριχωτό της κεφαλής και στο πρόσωπο.

Η εμφάνισή της οφείλεται στην κληρονομικότητα, στις διαταραχές του νευρικού συστήματος, στη διατροφή, στην έλλειψη βιταμίνης Β και στις ανδρογόνες ορμόνες.

Η θεραπεία της γίνεται με την εφαρμογή διαφόρων φαρμακευτικών προϊόντων τα οποία περιορίζουν προσωρινά την παραγωγή του σμήγματος (αντισηπτικά σαμπουάν, σαμπουάν με αντιμικροβιακή δράση κ.ά.)

 

Τριχοπτίλωση (ψαλίδα) 

 

Τριχοπτίλωση (ψαλίδα) είναι το άνοιγμα της τρίχας στην άκρη της, δηλαδή χωρίζεται σε δύο ή τρία τμήματα.

Οφείλεται στην κακή περιποίηση των μαλλιών, όπως βίαιο βούρτσισμα, στην συχνή χρήση χημικών προϊόντων και στη λανθασμένη τεχνική στεγνώματος με ηλεκτρικό  πιστολάκι.

Η θεραπεία της τριχοπτίλωσης είναι το κόψιμο των κατεστραμμένων άκρων των τριχών.

 

Αλλεργική δερματίτιδα 

 

Είναι φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος, η οποία εκδηλώνεται σε άτομα επιρρεπή σε κάθε τύπου αλλεργίες. Μπορεί να προκληθεί, όταν ο οργανισμός έρθει σε επαφή με αλλεργιογόνες ουσίες (βαφές, σαμπουάν, λακ, αρώματα, χένα, φάρμακα κ.ά.)Μπορεί να εκδηλωθεί να εκδηλωθεί σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως στα χέρια, στο πρόσωπο, στο δέρμα του τριχωτού της κεφαλής, στα πόδια, στις μασχάλες, στα γεννητικά όργανα κ.ά..

Η αλλεργική δερματίτιδα διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Στην οξεία το δέρμα ερεθίζεται, κοκκινίζει, εμφανίζονται μικρές φουσκάλες με υγρό και υπάρχει έντονη φαγούρα.

Στη χρόνια δημιουργείται στο δέρμα απολέπιση, και το χρώμα του γίνεται σκουρότερο.

Η θεραπεία μπορεί να είναι τοπική ή γενική, αφού πρώτα βρούμε το αίτιο που προκαλεί την αλλεργική δερματίτιδα.

 

Φθειρίαση

 

Είναι νόσημα το οποίο περιορίζεται στο τριχωτό  της κεφαλής . Σπανίως μπορεί να επεκταθεί στα φρύδια και στα γένια . Το συναντάμε κυρίως στην προσχολική ηλικία ( παιδικούς σταθμούς - νηπιαγωγεία) και στη σχολική ηλικία (δημοτικά) . Μεταδίδεται με τις βούρτσες , χτένες , καπέλα κ.ά. Επίσης στη μετάδοσή του συντελεί και η καθαριότητα του ατόμου .

Η φθειρίαση οφείλεται στην ψείρα που είναι έντομο γκριζόασπρο ή καστανόλευκο , χωρίς φτερά και έχει μήκος 2-4 χιλιοστά. Τρέφεται από το δέρμα και γι'αυτό προκαλεί έντονο κνησμό , ο οποίος αρχίζει από τις πλάγιες περιοχές του κεφαλιού και του αυχένα.

Τα αυγά της ψείρας γνωστά ως κόνιδες είναι προσκολλημένα στις τρίχες και έχουν σχήμα ωοειδές. Η απομάκρυνση των αυγών γίνεται με το χτένισμα των μαλλιών με ειδική χτένα , αφού έχει προηγηθεί η απαραίτητη θεραπεία .

Η θεραπεία της φθειρίασης γίνεται με την εφαρμογή διαφόρων αντιφθειρικών φαρμάκων , τα οποία κυκλοφορούν σε μορφή σκόνης , σε σπρέι , σε λοσιόν , σε σαμπουάν. Επίσης η θεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται απ ' όλη την οικογένεια , γιατί είναι νόσος μεταδοτική .

 

Αλωπεκία ανδρικού τύπου

 

Είναι η πιο συνηθισμένη αλωπεκία και παρουσιάζεται στους άνδρες. Μπορεί να εμφανιστεί σε διάφορες ηλικίες και οφείλεται στην κληρονομικότητα , στη συχνή χρήση καπέλου , σε ορμονικές διαταραχές , μεγάλη στεναχώρια , κατάθλιψη , ανωμαλίες γενετήσιων αδένων , υπεριώδη ακτινοβολία κ.ά.

Συνοδεύεται από αυξημένη παραγωγή σμήγματος και παρατηρείται λιπαρότητα του τριχωτού της κεφαλής με αυξημένη τριχόπτωση. Η απώλεια των τριχών γίνεται σταδιακά . Το δέρμα στα σημεία που πέφτουν οι τρίχες γίνεται γυαλιστερό και λείο.

Η αλωπεκία εμφανίζεται στην περιοχή των κροτάφων και στην κορυφή του κεφαλιού. Θεραπεία δεν υπάρχει . Η μόνη λύση είναι η μεταμόσχευση μαλλιών , η οποία είναι και αποτελεσματική .

 

Αλωπεκία γυναικείου  τύπου

 

Παρουσιάζεται συνήθως μετά τον τοκετό , μετά από διαταραχές του κύκλου , μετά από δίαιτα κ.ά.

Χαρακτηρίζεται από αραίωση των μαλλιών στους κροτάφους και στην κορυφή του κεφαλιού αλλά και σε όλο το κεφάλι . Επίσης μπορεί να υπάρξει υπερτρίχωση στο πάνω χείλος , στα μάγουλα και στα χέρια .

Αν η αλωπεκία οφείλεται σε ορμονικά αίτια, πρέπει να δοθεί θεραπεία από δερματολόγο ή ενδοκρινολόγο , γιατί υπάρχει περίπτωση να γίνει μόνιμη .

 

Γυροειδής Αλωπεκία

 

Παρατηρείται σε άτομα νέα , συνήθως στο τριχωτό της κεφαλής με στρογγυλές πλάκες που περιέχουν ελάχιστες τρίχες ή και καθόλου . Επίσης μπορεί να παρουσιαστεί πτώση φρυδιών , βλεφάρων και αλοίωση στα νύχια. Οι παράγοντες που ευθύνονται για την εμφάνιση της είναι η κληρονομικότητα , οι λοιμώξεις , το στρες κ.ά. Δεν είναι μεταδοτική και δεν υπάρχει κάποια ειδική θεραπεία. Υπάρχουν βέβαια κάποια φάρμακα που μπορούν να χορηγηθούν χωρίς κάποιο θετικό αποτέλεσμα.

 

Ουλωτική Αλωπεκία

 

Η ουλωτική αλωπεκία μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας αρρώστιας ή κάποιου παράγοντα ο οποίος έχει καταστρέψει την επιδερμίδα και τους θυλάκους και έχει δημιουργήσει ουλή . Στο σημείο αυτό δεν υπάρχουν τρίχες.

Η ουλωτική αλωπεκία είναι μόνιμη και δεν υπάρχει θεραπεία

 

Ανάλυση του Δέρματος και της Τρίχας

 

Δέρμα

Είναι το φυσικό λεπτό σκέπασμα του σώματος του ανθρώπου και είναι το μεγαλύτερο ανθρώπινο όργανο.

Το δέρμα αποτελείται από τρεις στοιβάδες :

• Την επιδερμίδα 

• το κυρίως δέρμα 

το υπόδερμα , που λέγεται και υποδόριος συνδετικός ιστός 

Αυτά τα τρία στρώματα μας προστατεύουν από μύκητες , παθογόνα βακτήρια , υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου και άλλα φυσικά και χημικά ερεθίσματα και βοηθούν στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος .

 

Επιδερμίδα 

Είναι το πιο λεπτό στρώμα του δέρματος . Στην επιδερμίδα μπορούμε να διακρίνουμε αν χρησιμοποιήσουμε το μικροσκόπιο , την κεράτινη στοιβάδα , τη διαφανή στοιβάδα , την κοκκώνη στοιβάδα , τη βλεννώδη στοιβάδα και τη βασική στοιβάδα .

 

Κεράτινη στοιβάδα : Αποτελείται από κύτταρα , που παρέχουν λίπος για την μαλακότητα της επιδερμίδας . Είναι σκληρή , αδιάλυτη και είναι το κύριο δομικό συστατικό των τριχών .

 

Διαφανής στοιβάδα : Έχει κύτταρα ποτισμένα από ελεελδίνη . Αυτή συντελεί στο να γίνεται το δέρμα λευκό , στιληνό και διαφανές . 

 

Κοκκώδης στοιβάδα : Έχει κύτταρα γεμάτα από κερατουελίνη . Όταν αυτή εξαφανίζεται , παρουσιάζονται στο δέρμα ερυθρότητες . 

 

Βλεννώδης στοιβάδα : Από το πάχος αυτής εξαρτάται το χρώμα του δέρματος . Όταν είναι λεπτή , έχει χρώμα ρόδινο , ενώ όταν είναι παχιά έχει χρώμα ωχροκίτρινο . 

 

Βασική στοιβάδα : Αυτή αποτελεί τη βλάση της αναπαραγωγής των επιδερμικών κυττάρων και χωρίζει την επιδερμίδα από το χόριο .

 

Κυρίως Δέρμα

Το κυρίως δέρμα έχει μεγαλύτερο πάχος από την επιδερμίδα και αποτελείται από τη θηλώδη στοιβάδα που είναι πλούσια σε αιμοφόρα αγγεία και από το χόριο , που είναι στοιβάδα με αντοχή και είναι πλούσια σε ίνες ελαστικές .

Επίσης , μεταξύ χορίου και επιδερμίδας βρίσκονται τα μελανοκύτταρα . Αυτά παράγουν κόκκους χρωστικής που λέγονται μελανοσώματα , τα οποία παράγουν τη μελανίνη. Η μελανίνη αποτελείται από καφέ , κόκκινες και ξανθιές χρωστικές που επικαλύπτουν το φυσικό χρώμα των μαλλιών . Σ'αυτήν οφείλεται ο χρωματισμός του δέρματος , των μαλλιών και των ματιών . Το χρώμα που υπάρχει στον κάθε οργανισμό .  

 

Υποδόριος Ιστός 

Κάτω από το κυρίως δέρμα υπάρχει ο υποδόριος ιστός . Αυτός αποτελείται από χαλαρό συνδετικό ιστό και από πολύ λίπος . Λειτουργεί ως προστατευτικό στρώμα και βοηθάει στη μόνωση του σώματος .

Επίσης αποτελείται από νεύρα , φλέβες , αρτηρίες , λιπώδη κύτταρα και λεμφαγγεία . Σ'αυτόν επίσης βρίσκονται νευρικές απολήξεις , ιδρωτοποιοί αδένες και τριχοσμηγματικοί θύλακοι .

 

Τρίχα

Η τρίχα είναι κεράτινο παραγωγό της επιδερμίδας . Έχει νημάτινη όψη και παρουσιάζει ευκαμψία και ελαστικότητα . Η τρίχα αποτελείται από την ρίζα και από το στέλεχος . 

 

-Ρίζα : είναι ένας μικρός βολβός σε σχήμα κώνου , περικλείεται μέσα σε θυλάκιο του δέρματος . Ο βολβός εφάπτεται με τη θηλή της τρίχας από όπου τρέφεται η τρίχα.

Το κύτταρο της βάσης του θυλάκου διαιρούνται συνεχώς , σχηματίζοντας την ρίζα της τρίχας . Οι θύλακοι που έχουν στρογγυλό στόμιο παράγουν ίσιες τρίχες , ενώ αυτοί που έχουν κυρτό στόμιο παράγουν σγουρές ή σπαστές τρίχες . Εκεί υπάρχουν νεύρα , αγγεία και μύες που συντελούν στην αναπαραγωγή και αύξηση της τρίχας . Τα κύτταρα που αποτελούν την τρίχα σκληραίνονται , κερατοποιούνται και τα νεότερα κύτταρα σπρώχνουν προς τα πάνω τα παλαιότερα . Μ' αυτόν τον τρόπο μεγαλώνει η τρίχα . 

 

-Στέλεχος : Το στέλεχος της τρίχας αποτελείται από τρία στρώματα 

• το μυελό που αποτελείται από κύτταρα κερατινοποιημένα , 

• το φλοιό που αποτελείται από κύτταρα τα οποία περιέχουν κόκκους χρωστικής και

το περιτρίχιο που είναι η εξωτερική ζώνη της τρίχας , η οποία αποτελείται από κεράτινα λέπια που καλύπτουν την τρίχα .  

Οι τρίχες που υπάρχουν στο δέρμα της κεφαλής κυμαίνονται από 110.000 -140.000 περίπου και μακραίνουν 1-1.5 εκατοστά . Η διάρκειά τους κυμαίνεται από 3-5 χρόνια . Μέσα σ'αυτό το χρονικό διάστημα οι τρίχες πέφτουν για να αντικατασταθούν από νεότερες . 

Τρίχες υπάρχουν και στο σώμα όπου εμφανίζονται από την εμβρυακή του κατάσταση . Είναι το λεγόμενο τρίχωμα που βρίσκεται σε ορισμένα μέρη του σώματος , στο κρανίο , στα φρύδια , στις βλεφαρίδες , πάνω από το στόμα , στο πηγούνι , στα πλαϊνά μέρη του προσώπου , στις μασχάλες, στα σκέλη και μερικές φορές και σ' άλλα μέρη του σώματος .

Τό τρίχωμα είναι άλλοτε πυκνό , άλλοτε αραιό , μέτριο ή απουσιάζει εντελώς (φαλάκρα στο κρανίο) , ατριχία στο άλλο σώμα .

Σκοπός του τριχώματος είναι να διατηρεί  σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος .