Dr.ΑΝΤ. Χ. ΧΑΤΖΗΪΩΑΝΝΙΔΗΣ
 
Στρ.Ιατρός
ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ - ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΣ
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών
Επιστημονικός Συνεργάτης Ενδοκρινολογικού Τμήματος METROPOLITAN GENERAL
Πρώην Δ/ντης Ενδοκρινολογικού Τμήματος ΝΙΜΤΣ

Dr. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Ενδοκρινολόγος- Διαβητολόγος

Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών

Διευθυντής Ενδοκρινολογικού τμήματος ΝΙΜΙΤΣ

 

TI EINAI: Η βιταμίνη D και τα παράγωγά της, είναι λιποδιαλυτές ουσίες, στερόλες. Χαρακτηρίζονται σαν ορμόνες, γιατί έχουν αρκετά κοινά χαρακτηριστικά μεταβολισμού και δράσης με τις στεροειδείς ορμόνες όπως ανδρογόνα, οιστρογόνα, κορτιζόλη κά. Αρχική ουσία των ορμονών αυτών όπως και της βιταμίνης D3, είναι η χοληστερόλη.

Μητρικές μορφές: α) Εργοκαλσιφερόλη (D2) σχηματίζεται στα φυτά, από την εργοστερόλη, με την επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Β) Χοληκαλσιφερόλη (D3)  σχηματίζεται στο δέρμα, από την 7-διϋδροχοληκαλσιφερόλη, με την επίδραση ομοίως της υπεριώδους ακτινοβολίας

 

ΣΥΝΘΕΣΗ

Το υπεριώδες φώς (μήκος κύματος 285-310nm) εισδύει στη βασική στιβάδα του δέρματος και διασπά την 7- διϋδροχοληστερόλη δημιουργώντας  τη προβιταμίνη D3. Αυτή στη συνέχεια στο ήπαρ υδροξυλιώνεται στη θέση 25 σχηματίζοντας την 25 ΟΗ D3. Ακολούθως στους νεφρούς υπόκειται σε δεύτερη υδροξυλίωση με τελικό προϊόν την 1,25(ΟΗ)2 D3 που είναι η ενεργός μορφή βιταμίνης D3.

 

ΔΡΑΣΗ

Δρά στον πυρήνα των κυττάρων στόχων.

α) Εντερο: Αυξάνει την απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου από τα επιθηλιακά κύτταρα του εντερικού βλεννογόνου.

β) Σκελετός: Συμβάλλει στην εναπόθεση αλάτων ασβεστίου στα οστά. Ασκεί ρυθμιστική δράση στο μεταβολισμό των οστών και την οστική σύνθεση.

γ) Παραθυρεοειδείς : Επιδρά στην έκκριση της παραθορμόνης.

δ) Νεφρός:  Αναστέλλει τη δραστικότητα της υδροξυλάσης.

ε) Λοιπές δράσεις: 1) Ενίσχυση ανοσοποιητικού.

                                   2) Τόνωση της ψυχολογίας μέσω εκκρίσεως   σεροτονίνης

                                   3) Ενέργεια. Βελτίωση αντοχής.

                                   4) Μείωση κινδύνου καρκίνου και καρδιαγγειακών νοσημάτων.

​

ΕΛΛΕΙΨΗ

Συμπτώματα:  κόπωση, μυϊκή αδυναμία, κεφαλαλγία, τριχόπτωση κά.

Σε βαριές περιπτώσεις έλλειψης:  ραχίτιδα, οστεομαλάκυνση, οστεοπόρωση.

Που οφείλεται η έλλειψη.

1. Μη έκθεση στον ήλιο ( ενδυμασία, εργασία)

2. Σκουρόχρωμο δέρμα (η μελανίνη εμποδίζει την υπεριώδη ακτινοβολία)

3. Διατροφή

4. Νοσήματα: νεφρική , ηπατική ανεπάρκεια, παχυσαρκία, γαστρεντερικές παθήσεις (σύνδρομα δυσαπορροφήσεως) κά.

​

Στην Ελλάδα η έλλειψη βιτ D3 οφείλεται : 1) Στο ότι το γεωγραφικό πλάτος (ένταση ηλιακής ακτινοβολίας) ιδιαίτερα την χειμερινή περίοδο, δεν επιτρέπει ικανή σύνθεση της βιταμίνης.  2) Ηλιοπροστασία.

​

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

α) Διατροφή: ψάρι (ιδιαίτερα συκώτι παχέων ψαριών,μουρουνέλαιο), κρόκος αυγών, συκώτι, μαργαρίνες, γάλα εμπλουτισμένο κά.

β) Εκθεση στον ήλιο (20-30 λεπτά αντιστοιχούν με 10000 μον. Ημερησίως).

γ) Φαρμακευτική αγωγή: συντήρηση 800-1000 μον. ημερησίως.

Όχι δοσολογία άνω των 4000 μον.  Προτιμότερο με λήψη τροφής πχ. μεσημέρι μετά φαγητό,  επειδή η βιτ D είναι λιποδιαλυτή.

Υψηλές δόσεις μπορούν να δοθούν σε εγκύους, θηλάζουσες και ηλικιωμένους.

Συνιστάται εργαστηριακή παρακολούθηση επιπέδων της βιταμίνης.

​

ΥΠΕΡΒΙΤΑΜΙΝΩΣΗ

Φυσιολογικά περίπου 30 ng/ml, Υπερβιταμίνωση >100ng/ml.

Προβλήματα: Γαστρεντερικές διαταραχές, έμετοι, διάρροια, ναυτία, ζάλη, σύγχυση, δίψα, αρθρίτις,  υπέρταση.

Κίνδυνος νεφρολιθίασης λόγω αύξησης επιπέδων ασβεστίου΄

 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η βιταμίνη D3 αποτελεί πολύτιμη ουσία για τον οργανισμό.

Συμβάλει στη καλή κατάσταση του μυοσκελετικού συστήματος, στην τόνωση του ανοσοποιητικού, στη ψυχολογία κά.

Συντίθεται στον οργανισμό με την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας και προσλαμβάνεται με την τροφή ή φαρμακευτικά.

Συνιστάται έλεγχος επιπέδων της βιταμίνης και ελεγχόμενη έκθεση στον ήλιο.